(Bài viết của Trung tâm N-T)
Chứng ám ảnh
• Định nghĩa:
Là sự xuất hiện một hoặc nhiều ý nghĩ hoặc cảm giác trong tâm trí, biết là phi lý nhưng không cưỡng lại được, gây cảm giác đau khổ, lo hãi, dằn vặt. Cảm giác, ý nghĩ này xuất hiện từ trong nội tâm, khác với ám sợ do một sự vật, một tình huống nhất định từ bên ngoài gây ra.
Để đấu tranh chống lại sự xuất hiện các sản phẩm tâm lý này, người bệnh cảm thấy bắt buộc làm những nghi thức xua đuổi, biết là phi lý nhưng khó lòng mà không làm (chẳng hạn liên tiếp rửa tay để chống lại ám ảnh sợ bẩn).
• Các biểu hiện ám ảnh:
- Những ý tưởng hoặc những nghiền ngẫm ám ảnh chiếm ưu thế.
Chẳng hạn: Mang dạng các ý tưởng, các hình ảnh trong óc (con mắt...) hoặc xung đột hành động.
Thí dụ: Một phụ nữ bị dày vò bởi sợ cuối cùng không còn khả năng chống lại xung động giết con.
- Những hành vi nghi thức chiếm ưu thế (nghi thức ám ảnh).
Chẳng hạn: Rửa tay, lau nhà, quét dọn; Sắp xếp đồ đạc theo một thứ tự nhất định; Đi đứng theo một trình tự nhất định...
Bên dưới hành vi bộc lộ ấy là sự sợ hãi một nguy cơ nào đó cho bệnh nhân hoặc do bệnh nhân gây ra.
Hành vi nghi thức là một cố gắng vô ích hoặc tượng trưng để ngăn chặn nguy cơ đó.
- Những kết hợp giữa ý tưởng ám ảnh và hành vi nghi thức.
Trong loại này cả hai thành phần đều nổi lên.
• Điều trị:
Giống như đối với ám sợ.
(Còn tiếp)