|
Trị liệu rối nhiễu tâm lý trẻ em: Chữa để chơi, chơi để chữa |
|
Thứ bảy, 01/03/2008, 15:05 (GMT+7)
“Cô chào con. Con lên đây chơi với
cô nào!”. Với nụ cười tươi tắn, ánh mắt trìu mến và giọng nói dịu dàng, một nữ
nhân viên của Trung tâm Nghiên cứu tâm lý và tâm bệnh lý trẻ em (ở số 17/663
Trương Định, TP Hà Nội) bắt đầu buổi trị liệu tâm lý với thân chủ là một bé mắc
chứng chậm nói.
|
Chơi mà không chơi
Thân chủ của Trang, cô nhân viên trên 10 năm gắn bó với Trung tâm Nghiên
cứu tâm lý và tâm bệnh lý trẻ em (gọi tắt là Trung tâm) - là một bé chừng 3 - 4
tuổi, tên Khang. Khang không có vẻ ốm yếu nhưng lại đặc biệt rụt rè. Từ khi
đến, Khang không nói câu nào, cứ nép mình sau chân mẹ.
|
|
Khang chỉ là một trong hàng trăm đứa trẻ được đưa đến Trung tâm. Các em
thường mắc phải một dạng rối nhiễu tâm lý nào đó ở nhiều mức độ khác nhau, mà
Trung tâm đã tổng kết một số nhóm rối nhiễu tâm lý thường gặp ở trẻ như: Rối
nhiễu về học tập (trẻ chán học, học sút, học kém…); Rối nhiễu tâm thể (khó ngủ,
đái dầm, biếng ăn hoặc ăn nhiều quá mức…); Rối nhiễu nhân cách (có dấu hiệu tự
kỷ như thu mình, ngại tiếp xúc…) hoặc tự kỷ (sợ một thứ gì đó, trầm cảm, ngại
giao tiếp, dễ tự ái…); Rối nhiễu ngôn ngữ (nói ngọng, nói lắp, chậm nói…); Rối
nhiễu vận động (chậm đi, vận động khó khăn…); Rối nhiễu hành vi (hiếu động quá
mức, hay nói tục, nói dối...); Rối nhiễu về giới tính (tự kích dục, ứng xử như
người khác giới…).
Do mỗi thân chủ có một đặc điểm tâm lý riêng nên các nhân viên trị liệu
cũng phải có cách tiếp cận phù hợp. Như trường hợp của Khang, vừa đưa đến, em
được nhân viên trị liệu đưa đến phòng riêng, trong đó có nhiều loại đồ chơi và
bàn ghế để trò chuyện.
Ở Trung tâm nhân viên nào cũng có một cặp đồ nghề, trong đó đầy đủ là
những bút, bột màu, tranh, ảnh… Ban đầu, Trung tâm trang bị mỗi người một cặp
đồ nghề giống nhau nhưng trong quá trình làm việc, nhân viên tự sưu tầm thêm
vật dụng, đồ chơi phù hợp với độ tuổi và đặc điểm tâm lý của từng thân chủ.
Qua trò chuyện và chơi trò chơi, nhân viên sẽ kích thích sự chủ động của
trẻ, giúp trẻ thoát khỏi trạng thái tâm lý không bình thường. Bởi vậy, nhân
viên và các nhà tâm lý vừa phải vững chuyên môn, vừa phải kiên trì, chú ý từng
phản ứng, biểu hiện của trẻ để có cách tiếp cận phù hợp.
Rất cần sự hỗ trợ
Bà Nguyễn Thị Nhất là vợ của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện - người sáng lập
Trung tâm - hiện đang tiếp tục sự nghiệp của chồng. Hai ông bà đều có thời gian
dài học tập và nghiên cứu ngành tâm lý ở Pháp nên rất hiểu và tin tưởng vào
phương pháp trị liệu này.
Theo bà Nhất, tâm lý trị liệu của Pháp không chỉ áp dụng với các triệu
chứng bên ngoài, mà còn đi sâu phân tích bằng phương pháp phân tâm, giúp người
bị rối nhiễu tự tìm ra nguyên do nỗi khổ của mình và có cách tự giải tỏa. Chính
vì đi sâu vào nội tâm nên phương pháp này có hiệu quả khá triệt để.
Tuy nhiên, việc can thiệp bằng tâm lý thường tốn rất nhiều thời gian. Có
nhiều trẻ rối nhiễu tâm lý đến Trung tâm 10 buổi là đã có dấu hiệu cải thiện,
nhưng có trẻ cần được can thiệp nhiều năm với nhiều cách tiếp cận khác nhau mới
có hy vọng. Không ít bậc phụ huynh chưa hiểu về cách trị liệu tâm lý này nên
ngạc nhiên khi thấy các nhân viên trị liệu không cho trẻ uống thuốc mà chỉ…
chơi với trẻ.
Phần đông phụ huynh đưa con đến đây là qua người quen giới thiệu, Tổng
đài 1080 hoặc Internet. Bởi trên thực tế, đây là một trong số ít Trung tâm ở Hà
Nội được thành lập nhằm trị liệu tâm lý cho trẻ.
Từ khi thành lập, Trung tâm hoạt động với mục đích từ thiện nên cơ sở
vật chất và kinh phí hoạt động rất hạn hẹp. Cô Nguyễn Thúy Hạnh cho biết, hiện
Trung tâm đang thuê địa điểm làm nơi trị liệu cho trẻ.
Tiền lương của trên dưới 20 bác sĩ và nhân viên được trích một phần từ
khoản thu “tượng trưng” từ thân chủ (50.000đ/người/giờ) và nguồn tài trợ không
thường xuyên của các nhà hảo tâm trong và ngoài nước. Cô Hạnh nói vui: “Các
nhân viên bám trụ ở đây, phần nhiều là vì yêu nghề và yêu trẻ. Chứ lương bổng
thế này, ai mà làm”.
Đến nay, chưa có thống kê chính thức nào về trẻ em bị rối nhiễu tâm lý ở
Việt
QUANG HUY