Theo các số liệu điều tra gần đây của hầu hết các quốc gia trên thế giới, rối loạn lo âu ngày càng có chiều hướng gia tăng, lên tới 20-25% dân số, trong khi các rối loạn tâm thần thực tổn và nội sinh chỉ dao động từ 1-2% trong nhiều thập kỷ qua.

 

Tại Úc, có khoảng 10-25% dân số mắc rối nhiễu tâm trí nào đó, khoảng 20-25% trẻ em có rối nhiễu hành vi và có khó khăn học đường.

TS Nguyễn Công Khanh, người đã có nhiều công trình trong và ngoài nước về vấn đề này, đã cho rằng: "Theo thống kê của nhiều nước trong nhiều thập kỷ qua, tỉ lệ rối loạn lô âu trẻ em là 5,7-17,7%".

Lo âu là hiện tượng hết sức bình thường của con người trước những khó khăn và các mối đe dọa của tự nhiên, xã hội mà ai cũng phải tìm cách vượt qua để tồn tại. Nhưng lo âu có tính chất bệnh lý cũng đã trở nên phổ biến và phần nào ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là ở lứa tuổi vị thành niên vì áp lực xã hội đến lứa tuổi này ngày càng nhiều.

Một cách đơn giản nhất, có thể hiểu rằng lo âu là một tín hiệu báo động, báo trước một nguy hiểm sắp xảy đến, cho phép con người sử dụng mọi biện pháp để đương đầu với sự đe dọa.

Còn lo âu bệnh lý là lo âu quá mức hoặc dai dẳng không tương xứng với sự đe dọa được cảm thấy, ảnh hưởng đến hoạt động của người bệnh, có thể kèm theo những ý nghĩ hay hành động có vẻ như quá mức hay vô lý.

Lo âu bệnh lý có biểu hiện lâm sàng cơ bản: lo âu hoảng sợ, thường phát sinh cấp, thời gian diễn biến bệnh kéo dài nhiều ngày nhiều tuần, có khi xuất hiện những cơn hoảng sợ lặp đi lặp lại.

Lo âu bệnh lý không có chủ đề rõ ràng. Họ thường than vãn, lo sợ chờ đợi một điều gì đó xảy ra với mình mà không biết rõ, có các rối loạn thần kinh thực vật nhưng không có hành vi né tránh.

Có nhiều nguyên nhân, nhưng nhìn chung có thể gọi tên được đó là những nguyên nhân sinh học và nguyên nhân tâm lý, trong đó nguyên nhân tâm lý luôn là chủ yếu.

Một trong những biện pháp đưa ra để có thể giảm thiểu tình trạng này đó là các liệu pháp tâm lý như: liệu pháp thư giãn, liệu pháp giải mẫn cảm có hệ thống (liệu pháp tâm lý làm cho người bệnh thích nghi dần, làm cho họ có cảm giác lo sợ từ mức độ thấp đến mức độ cao để cuối cùng là thích nghi), liệu pháp điều chỉnh nhận thức...

(Nguyễn Hằng Phương

- Khoa Tâm lý Trường ĐH KHXH & NV Hà Nội)