(Tamly) - Nhiều cha mẹ cố gắng nói chuyện với con về giới tính và tình dục, nhưng họ chưa biết bắt đầu thế nào cho tốt. Dưới đây là một số chỉ dẫn chung:
|
YẾU TỐ NỀN TẢNG
Xây dựng và duy trì một mối quan hệ tốt giữa cha mẹ và con cái (mối quan hệ an toàn, yêu thương, tôn trọng, cởi mở, tin cậy và trung thực) là nền tảng quan trọng.
BẮT ĐẦU SỚM
Giáo dục trẻ về giới tính/tình dục đòi hỏi một quá trình cung cấp thông tin nhẹ nhàng, liên tục và nên bắt đầu từ rất sớm, ví dụ như khi dạy con phân biệt đâu là mũi, đâu là tai, bạn cũng có thể dạy “đây là chim”, “đây là bướm”. Khi con lớn dần, bạn cứ thế bổ sung dần cho đến khi con hiểu rõ về chủ đề này. Khi trẻ 6 tuổi, bạn có thể nói về tình yêu/sự yêu thương và các mối quan hệ. Không nói chi tiết về sex nhưng có thể nói về tình yêu và sự đối xử tôn trọng trong tình yêu.
CHỦ ĐỘNG
Nếu con không hỏi, bạn nên tìm kiếm thời điểm tốt để đề cập. Ví dụ, con bạn 11, 12 tuổi, bạn thân của con có mẹ đang có thai. Bạn có thể nói: “Con có thấy là bụng của mẹ bạn X đang to dần lên?. Đó là vì cô ấy đang có một em bé trong bụng, cô ấy sắp sinh. Con có biết tại sao trẻ lại ở trong bụng mẹ không?” và sau đó cứ để câu chuyện tiếp tục.
GIỚI TÍNH/TÌNH DỤC KHÔNG CHỈ LÀ VẤN ĐỀ SINH HỌC
Trẻ phải biết khía cạnh sinh học của tình dục/giới tính, nhưng trẻ cũng cần hiểu quan hệ tình dục có liên quan đến sự quan tâm, chăm sóc và trách nhiệm. Nếu được trao đổi về các khía cạnh cảm xúc của quan hệ tình dục, trẻ sẽ có nhiều thông tin để sau này đưa ra các quyết định tốt và kháng cự lại được áp lực của bạn bè. Nếu con bạn ở tuổi teen, cần trao đổi với con về trách nhiệm và hệ quả của hoạt động tình dục. Ví dụ bạn có thể đề cập đến mang thai ngoài ý muốn và làm thế nào để bảo vệ mình. Một vấn đề khác là hẹn hò. Khác với trong phim, nơi 2 người gặp nhau, rồi ít phút sau đã vui vẻ với nhau, hôn nhau hoặc có khi lên giường, trong cuộc sống cần nhiều thời gian hơn để có thể tìm hiểu nhau – cần có thời gian để nắm tay nhau, cùng đi chơi bowling hay thể thao, nói chuyện, xem phim… Trẻ cần biết rằng các khía cạnh quan trọng của một mối quan hệ trai gái: yêu thương, chăm sóc, tôn trọng và trách nhiệm.
TIÊN LIỆU GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN TIẾP THEO
Trẻ có thể cảm thấy sợ và lẫn lộn vì những sự thay đổi bất ngờ trên cơ thể mình khi bước vào giai đoạn dậy thì. Để giúp trẻ giảm lo lắng, hãy cho trẻ biết về giai đoạn phát triển hiện tại và cả giai đoạn tiếp theo. Một bé gái 10-11 tuổi đã đủ lớn để biết về hành kinh, giống như bé trai cùng tuổi đã sẵn sàng biết về việc cơ thể mình sẽ thay đổi như thế nào.
TRUYỀN TẢI CÁC GIÁ TRỊ
Trách nhiệm của cha mẹ là cho con cái biết thái độ của bạn về tình dục, điều gì bạn coi trọng và mong muốn con tiếp nhận. Trẻ sẽ không tiếp nhận các thái độ và giá trị đó ngay lập tức, ít nhất trẻ cũng ý thức được trong quá trình quyết định mình phải ứng xử như thế nào trong những vấn đề liên quan đến tình dục/giới tính.
BÌNH TĨNH
Đừng có lo là mình không biết hết các câu trả lời. Điều đó không quan trọng bằng cách bạn trả lời hay trò chuyện. Nếu trẻ biết rằng, cha mẹ sẵn sàng nói chuyện về giới tính và tình dục, trẻ sẽ tìm đến bạn. Nếu cả hai đều chưa có câu trả lời thì đó cũng là cơ hội để cả hai cùng đi tìm.
Cách mở đầu một cách phù hợp để nói chuyện với con cái về giới tính, tình dục
Nếu để ý, mỗi ngày cha mẹ có thể tìm được nhiều thời điểm tốt để bắt đầu câu chuyện về chủ đề giới tính/tình dục:
• Bộ phim yêu thích có một nhân vật đang bước vào giai đoạn dậy thì.
• Người bạn, người hàng xóm đang có bầu, hay sắp sinh em bé.
• Tranh ảnh quảng cáo trên đường phố có thể làm ta nghĩ đến các câu hỏi liên quan đến hình thể và hình ảnh bản thân.
Đó là những thời điểm tốt, những thời điểm có thể giáo dục con được và trẻ dễ tiếp nhận hơn. Một số mách nước sau đây có thể hữu ích:
MỘT SỐ CÁCH BẮT ĐẦU MỘT CUỘC TRAO ĐỔI/TRÒ CHUYỆN VỚI CON VỀ GIỚI TÍNH/TÌNH DỤC
Đôi khi hỏi lại là một cách rất tốt để bắt đầu một cuộc trao đổi. Ví dụ:
VỚI TRẺ NHỎ
• Con có biết tên các bộ phận trên cơ thể không?
• Con có biết con gái và con trai khác nhau thế nào không?
• Cô con đang có bầu. Con có biết thế có nghĩa là gì không?
VỚI TRẺ TRƯỚC TUỔI TEEN
• Con người thay đổi rất nhiều trong giai đoạn dậy thì. Con đã nghe/biết gì về những thay đổi đó?
• Con cảm thấy thế nào khi trải qua giai đoạn dậy thì?
• Theo con thì ở tuổi nào người ta nên hẹn hò hoặc có “bạn trai/gái”? Bạn con có ai bắt
• đầu như vậy chưa?
• Con nghĩ là con trai và con gái được đối xử khác nhau? (nếu có thì khác nhau như thế nào?)
VỚI TRẺ TUỔI TEEN
• Con đã thay đổi như thế nào trong 2 năm qua? Điều gì trong những thay đổi đó làm con thích và điều gì làm con không thích?
• Theo con ở tuổi nào người ta nên có quan hệ yêu đương? Nên quyết định như thế nào?
• Theo con ở tuổi nào thì một người sẵn sàng làm cha mẹ ?
LVH.
)
