Thanh tra Bộ Xây dựng vừa có kết luận về hàng loạt sai phạm trong quá
trình triển khai, thi công các dự án (DA) xử lý chất thải tại TP.HCM do
Công ty môi trường đô thị TP (Citenco) thuộc Sở Tài nguyên - Môi trường
(TN-MT) làm chủ đầu tư.
Từ năm 2005 - 2009, Citenco được giao làm chủ đầu tư 7 DA (chủ yếu là
xây dựng bãi chôn lấp, xử lý chất thải và đầu tư hạ tầng kỹ thuật) với
tổng đầu tư hơn 1.443 tỉ đồng. Trong số 7 DA được thanh tra, có 5 DA
phát hiện nhiều sai phạm, gồm: DA bãi chôn lấp rác số 2 (thuộc Khu liên
hiệp xử lý chất thải rắn (LHXLCTR) Phước Hiệp, Củ Chi); bãi chôn lấp số
1A (Khu LHXLCTR Tây Bắc, Củ Chi); trạm xử lý chất thải nguy hại (Hóc
Môn); bồi thường giải tỏa - trồng cây xanh cách ly khu LHXLCTR Tây Bắc
(Củ Chi); Nhà máy xử lý nước rỉ rác Gò Cát (Bình Tân) và Phước Hiệp (Củ
Chi).
Chỉ định thầu trái luật
Theo kết luận thanh tra, hầu
hết các DA này đều sai sót từ khâu lập, thẩm định, phê duyệt đầu tư cho
đến chọn nhà thầu, triển khai DA và quản lý chất lượng công trình. Chẳng
hạn, DA bãi chôn lấp rác số 2 gồm 12 gói thầu thì có đến 11 gói thực
hiện bằng hình thức chỉ định thầu. Điều đáng nói là Citenco đã chỉ định
thầu cả với những gói thầu tư vấn có giá trị trên 500 triệu đồng và gói
thầu xây lắp có giá trị trên 1 tỉ đồng, thay vì phải tổ chức đấu thầu
theo luật.
Tương tự, DA xây dựng bãi chôn lấp số 1A cũng chỉ định
thầu 11/12 gói thầu. Trong đó, có 4 gói thầu giá trị từ 1,2 - 88 tỉ đồng
đều chỉ định thầu (Theo Luật Đấu thầu, chỉ tiến hành chỉ định thầu với
các gói thầu tư vấn có giá trị dưới 500 triệu đồng và gói thầu xây lắp
có giá trị dưới 1 tỉ đồng - PV). Thanh tra Bộ Xây dựng khẳng định, sai
sót trong khâu lựa chọn nhà thầu ở DA này do Sở Xây dựng TP.HCM chịu
trách nhiệm, bởi đã phê duyệt kế hoạch đấu thầu chưa đúng quy định Luật
Đấu thầu.
Bên cạnh đó, công tác giám sát chất lượng công trình tại các DA này cũng bị buông lỏng...
Thanh toán thừa cho nhà thầu
Nghiêm
trọng hơn, Citenco đã nhiều lần thanh toán tiền thừa cho các tư vấn
khảo sát và nhà thầu, làm thâm hụt tổng vốn đầu tư DA. Ở DA bãi chôn lấp
rác số 2, chủ đầu tư khi thanh toán gói thầu khảo sát xây dựng đã thanh
toán thừa cho Công ty CP tư vấn xây dựng Bách Khoa (tư vấn khảo sát)
hơn 125 triệu đồng. Sau đó, trong quá trình thi công, chủ đầu tư tiếp
tục thanh toán thừa khối lượng đào đất, hút bùn cho Tổng công ty xây
dựng Sài Gòn (nhà thầu) là 1.355m3 tương đương 44 triệu đồng. Citenco
lại tiếp tục thanh toán thừa cho Công ty CP tư vấn xây dựng Bách Khoa
hơn 90 triệu đồng (ở DA xây dựng bãi chôn lấp số 1A) và 29 triệu đồng (ở
DA xây dựng trạm xử lý chất thải nguy hại).
Tình trạng thanh toán
thừa diễn ra tương tự ở 2 DA Nhà máy xử lý nước rỉ rác Gò Cát (Bình
Tân) và Phước Hiệp (Củ Chi). Cụ thể, Citenco đã tính thừa gần 2,5 tấn
thép, tương đương 40 triệu đồng. Đồng thời, chủ đầu tư đã áp dụng định
mức chi phí chung cho công trình xây dựng là 6%, trong khi đây là công
trình hạ tầng kỹ thuật nên chỉ được áp dụng mức 4,5%. Điều này đã kéo
theo số tiền thanh toán sai cho nhà thầu (Công ty CP kỹ thuật SEEN) lên
đến gần 250 triệu đồng ở cả 2 dự án.
Thanh tra Bộ Xây dựng yêu cầu
Citenco thu hồi gần 400 triệu đồng đã quyết toán sai cho nhà thầu, đồng
thời giảm trừ quyết toán hơn 100 triệu đồng số tiền dự kiến thanh toán
cho các nhà thầu.
Trên cơ sở kết luận của thanh tra, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh yêu cầu:
- Citenco kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân. Áp dụng
hình thức đấu thầu rộng rãi hoặc hạn chế, không chỉ định thầu các gói
thầu có giá trị lớn.
- Sở Xây dựng TP.HCM: Kiểm điểm rút kinh
nghiệm về việc phê duyệt kế hoạch đấu thầu sai quy định. Kiểm tra năng
lực hoạt động các nhà thầu tư vấn xây dựng; giao Thanh tra Sở Xây dựng
xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng các biện pháp khác theo quy định
đối với đơn vị vi phạm.
- Sở TN-MT TP.HCM: Chỉ đạo Citenco kiểm
điểm đơn vị, cá nhân, làm rõ trách nhiệm; thực hiện nghiêm yêu cầu xuất
toán các khoản chi không đúng...
- UBND TP.HCM: Chỉ đạo Sở TN-MT
lập DA đầu tư xây dựng bãi chôn lấp, xử lý rác thải của TP trong những
năm tới theo quy hoạch đã được phê duyệt...
Phương Thanh
Trích baomoi.com