Lâu nay, khi trẻ đến tuổi cắp sách đến trường, phụ huynh thường hướng con em mình tập trung vào học văn hoá, tiếng Anh, hội hoạ, âm nhạc, giáo dục thể chất mà quên đi một mảng giáo dục khác cũng hết sức quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách trẻ là giáo dục kỹ năng sống. Ở nước ngoài, thậm chí ở ngay TP Hồ Chí Minh, giáo dục kỹ năng sống đã trở thành bộ môn quen thuộc của học sinh. Tuy nhiên ở Hà Nội, nội dung này mới đang bước vào giai đoạn ban đầu.
Hiện nay, một trong những vấn đề nổi cộm ở lứa tuổi trưởng thành mà các nhà tuyển dụng thường phàn nàn là việc các ứng viên không biết cách nói trước đám đông, không có sự tự tin cần thiết. Nhiều học sinh khi được gọi lên bảng luôn lúng túng, ấp úng, mặt đỏ dừ và chẳng biết nói gì. Hay nhiều em bé khi gặp người lạ là lập tức co rúm, khúm núm nấp sau bố mẹ và oà khóc khi bị chạm vào người... Đây là hệ quả của một quá trình dài các em không được dậy về các kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.
Bắt nguồn từ nhu cầu đó, Trung tâm ABS Training có trụ sở tại 16/344 Ngọc Thuỵ, Long Biên, vốn là công ty chuyên nghiệp về đào tạo và tư vấn các kỹ năng sống và kỹ năng nghề nghiệp đã kết hợp với các trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn Hà Nội để mở các lớp dạy kỹ năng cuộc sống. Mặc dù mới bắt đầu đi vào hoạt động từ cuối năm 2007 song đến nay, trung tâm đã đào tạo được 10 khoá với hơn 200 học viên tốt nghiệp. Mỗi khoá kéo dài 10 buổi, số lượng học viên từ 15-20/lớp, mỗi tuần một buổi.
TS Trần Bội Lan, Chuyên gia tư vấn đào tạo, Trung tâm ABS Training cho biết: "Ở các nước phát triển, chương trình này đã được đưa vào giảng dạy trong nhà trường từ lâu. Nhưng ở Hà Nội, vấn đề này gần đây mới được quan tâm, thậm chí nhiều phụ huynh còn cho rằng không cần thiết. Tuy nhiên, sẽ có sự khác biệt rất lớn giữa một đứa trẻ có được giáo dục về kỹ năng sống và ngược lại. Hiện nay trung tâm có 16 giảng viên đều tốt nghiệp sư phạm và tâm lý, được đào tạo ở nước ngoài và có khả năng dịch các tài liệu, chắt lọc để xây dựng nên một bộ giáo trình phù hợp với truyền thống và văn hoá Việt Nam.
ABS Training chia thành 2 lớp học riêng biệt để phù hợp với từng lứa tuổi. Lớp học rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ từ 7-13 tuổi và từ 14-17 tuổi. Các em sẽ được học về kỹ năng giao tiếp như: kỹ năng diễn đạt và lắng nghe người khác, biết đồng cảm và chia sẻ, kỹ năng góp ý với người xung quanh và biết cách học hỏi từ những lời phê bình; kỹ năng tự chủ: tự tin, nhận thức được đặc điểm lứa tuổi, biết cách bình tĩnh, thể hiện cảm xúc theo hướng tích cực, làm chủ bản thân; kỹ năng xử lý các tình huống: biết phân tích các vấn đề, phản ứng linh hoạt, biết ứng phó với những căng thẳng, biết đối phó khi bị bắt nạt, lạm dụng. Các khoá học sẽ từ cơ bản đến nâng cao, kết hợp tiếng Anh để rèn luyện kỹ năng. Có các buổi giao lưu với các bạn ở khoá học khác, dã ngoại và khách mời đặc biệt. Một số buổi hoạt động ngoại khoá được thực hiện trong môi trường quốc tế.
Bé Phương Lan, 8 tuổi, phường Thành Công, quận Ba Đình khi được mẹ đưa đến lớp học còn oà khóc đòi về, hét lên khi được cô giáo hỏi han. Tuy nhiên chỉ sau vài buổi học ứng xử, Lan đã có sự thay đổi rõ rệt: tự tin hơn, mạnh dạn hơn khiến bố mẹ còn nói rằng hay các cô giáo có ma thuật. Thật ra, đây là những kỹ năng hết sức cơ bản trong cuộc sống, chỉ có điều phụ huynh ở nhà không biết để giáo dục con cái. Tại lớp học, các cô giáo sẽ chỉ cho các em biết cách ứng xử khi gặp người lạ, cách nói trước đám đông, biết tự bảo vệ mình khi có người khác đụng chạm, thậm chí cả những kỹ năng tối thiểu như cách ăn uống lịch sự... Với các em lớn tuổi hơn thì sẽ dành nhiều thời gian để giáo dục về giới tính, cách nhận biết sự lạm dụng tình dục. Cùng với đó là thực hành trong các tình huống, khiến các em thực sự thích thú khi được giao lưu, ứng xử như một người lịch sự nhất. Cũng vì sự tiến bộ rõ rệt đó mà càng ngày, phụ huyng tìm đến lớp học càng nhiều hơn.
Nếu lạc đường sẽ tìm đến ai để hỏi? Nếu có người lạ đụng chạm vào người, em sẽ phải làm gì? Nếu bị ai bắt nạt em sẽ kêu cứu như thế nào? Nếu được mời đến dự một bữa tiệc, em sẽ ăn uống như thế nào? Nếu bố mẹ không vui em sẽ làm gì?... Tất cả những bài học đơn giản đó chính là những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống mà nếu không được học, các em sẽ không thể biết. Tuy nhiên, môi trường sống là vô cùng quan trọng, vì vậy trước khi dậy trẻ cách "đối nhân xử thế", chính cha mẹ cũng phải là tấm gương "sống đẹp" để con cái noi theo.
Huyền Khánh (Báo An ninh thủ đô cuối tuần số 185, chủ nhật 15/6/2008)
